Materialne prawo karne cz.6 - Nadzwyczajne obostrzenie zagrożenia karą, środki zabezpieczające

Nadzwyczajne obostrzenie zagrożenia karą, środki zabezpieczające.  

Kara pozbawienia wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 15 lat – wymierzana w miesiącach i latach.

Od 1.07.2015 kodeks karny wymienia kary alternatywne:

·         Jeżeli kodeks przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat – można zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę pozbawienia wolności

·         W sprawie o występek zagrożony karą pozbawienia wolności, niezależnie od dolnej granicy, sąd może orzec jednocześnie karę pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym 3 miesięcy, a jeżeli górna granica kary wynosi przynajmniej 10 lat – to :6 miesięcy, oraz karę ograniczenia wolności do lat 2. W pierwszej kolejności wykonuje się karę pozbawienia wolności, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Nadzwyczajne obostrzenie kary

Kara nadzwyczajnie obostrzona nie może przekroczyć 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności lub 20 lat pozbawiania wolności; karę pozbawienia wolności wymierza się w miesiącach i latach.

Obniżenie górnej granicy ustawowego zagrożenia

Kara dożywotniego pozbawienia wolności – nie może przekroczyć 25 lat

Kara 25 lat pozbawienia wolności – nie może przekroczyć 20 lat pozbawienia wolności

Orzekając karę pozbawienia wolności, sąd może określić rodzaj i typ zakładu karnego, w którym skazany ma odbywać karę , a także orzec system terapeutyczny jej wykonania.

Zaliczenie okresów rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet kary

Od 1.07.2015 roku na poczet orzeczonej kary zalicza się okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie , zaokrąglając w górę do pełnego dnia, przy czym zasada jest następująca:

1.      1 dzień rzeczywistego pozbawienia wolności = 1  dniowi kary pozbawienia wolności;

2.      1 dzień rzeczywistego pozbawienia wolności = 2 dniom kary ograniczenia wolności;

3.      1 dzień rzeczywistego pozbawienia wolności= 2 dziennym stawkom grzywny ( kwocie równej dwu-krotności stawki dziennej);

Na poczet orzeczonych środków karnych , zalicza się okres rzeczywistego stosowania odpowiadającym im rodzajowo środków zapobiegawczych ;

Środki zabezpieczające

Środkami zabezpieczającymi są:

•  Elektroniczna kontrola miejsca pobytu – sprawca ma obowiązek poddania się nieprzerwanej kontroli miejsca swojego pobytu sprawowanej za pomocą urządzeń technicznych, w tym noszenia nadajnika;
• Terapia – sprawca ma obowiązek stawiennictwa we wskazanej przez sąd placówce w terminach wyznaczonych przez lekarza psychiatrę seksuologa lub terapeutę i poddania się terapii farmakologicznej zmierzającej do osłabienia popędu seksualnego, psychoterapii lub psychoedukacji w celu poprawy jego funkcjonowania w społeczeństwie;
•  terapia uzależnień – ma obowiązek stawiennictwa we wskazanej przez sąd placówce leczenia odwykowego w terminach wyznaczonych przez lekarza i poddania się leczeniu uzależnienia od alkoholu, środka odurzającego lub innego środka działającego podobnie;
•   Pobyt w zakładzie psychiatrycznym- sąd orzeka pobyt w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym wobec sprawcy, jeżeli istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że popełni on ponownie czyn zabroniony o znacznej społecznej szkodliwości w związku z choroba psychiczną lub upośledzeniem umysłowym;

    Jeżeli ustawa tak stanowi, tytułem środka zabezpieczającego można orzec nakazy i zakazy tj.:

a.       Zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej;

b.      Zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi;

c.       Zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach , kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu;

d.      Zakaz wstępu na imprezę masową;

e.      Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych;

f.        Nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym;

g.       Zakaz prowadzenia pojazdów;

Środek zabezpieczający i sposób jego wykonania:

•  Odpowiedni do stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego, który sprawca może popełnić oraz prawdopodobieństwa jego popełnienia;
•   Uwzględnić potrzeby i postęp w terapii lub terapii uzależnień

Sąd może zmienić orzeczony środek zabezpieczający lub sposób jego wykonywania , jeżeli poprzednio środek stał się nieodpowiedni lub jego wykonanie nie jest możliwe, a uchyla go jeżeli jego dalsze stosowanie nie jest już konieczne.

Wobec sprawcy sąd może orzec kilka środków zabezpieczających, a pobyt w zakładzie psychiatrycznym tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi.

Adresat środków zabezpieczających

Środki zabezpieczające można orzec wobec sprawcy:

1. Co do którego umorzono postępowanie o czyn zabroniony popełniony w stanie niepoczytalności;
2.  W razie skazania za przestępstwo popełnione w stanie ograniczonej poczytalności;
3. W razie skazania za przestępstwo:
1. Zabójstwo;
2. Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu;
3. Zgwałcenie;
4.  Wykorzystanie bezradności innej osoby w celu odbycia stosunku lub innej czynności seksualnej ;
5.  Nadużycie zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia w celu odbycia stosunku lub innej czynności seksualnej na małoletnim;
6. Stosunek  z małoletnim poniżej lat 15;
7. Popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnej;
4. w razie skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego jej zawieszenia za umyślne przestępstwo określone w rozdziale : przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu; przeciwko wolności; przeciwko wolności seksualnej; przeciwko rodzinie i opiece; popełnione w związku z zaburzeniem osobowości o takim charakterze lub nasileniu, że zachodzi ca najmniej wysokie prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia;
5. W razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z uzależnieniem od alkoholu, środka odurzającego lub innego podobnie działającego środka.

Czas stosowania środka zabezpieczającego

Czasu środka zabezpieczającego nie określa się z góry

Sąd ustala potrzebę i możliwości wykonania orzeczonego środka zabezpieczającego nie wcześniej niż na 6 miesięcy przed przewidywanym warunkowym zwolnieniem lub odbyciem kary pozbawienia wolności.