Postępowanie karne cz.3 - Sędzia, referendarz sądowy, ławnik i oskarżyciel publiczny

Sędzia, referendarz sądowy , ławnik  i  Oskarżyciel publiczny

Przesłanki wyłączenia sędziego / referendarza sądowego, ławnika z mocy prawa ( art.40 k.k.) : 

1.      Sprawa dotyczy tego sędziego bezpośrednio; 

2.      Jest małżonkiem strony lub pokrzywdzonego albo ich obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego lub pozostaje we wspólnym pożyciu ( trwa pomimo ustania ) 

3.      Jest krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej aż do stopnia pomiędzy dziećmi rodzeństwa osób wymienionych w pkt powyższym lub jest związany z jedną z tych osób węzłem przysposobienia, opieki lub kurateli

4.      świadkiem czynu , o który spawa się toczy lub był przesłuchiwany jako świadek lub biegły; 

5.      Brał udział w sprawie jako prokurator, obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony lub prowadził postępowanie; 

6.      Brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia lub wydał zaskarżone zarządzenie 

7.      Brał udział  w wydaniu orzeczenia , które było uchylone ; 

8.      Brał udział w wydawaniu orzeczenia , co do którego wniesiono sprzeciw; 

9.      Prowadził mediację; 

10.  Brał udział w wydaniu orzeczenia objętego wnioskiem o wznowienie lub zaskarżonego w drodze kasacji ; 

Przesłanki wyłączenia sędziego/ referendarza sądowego, ławnika na wniosek: 

1.      Jeżeli istnieje wątpliwość , że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności; 

2.      Wniosek o wyłączenie sędziego dotyczącego powyższej wątpliwości po rozpoczęciu przewodu sądowego pozostawia się bez rozpoznania , chyba że przyczyna wyłączenia powstała lub stała się stronie wiadoma dopiero po rozpoczęciu przewodu. 

Procedura wyłączenia sędziego / referendarza sądowego/ ławnika 

Pierwszym krokiem jest złożenie przez sędziego żądania o wyłączeniu, z urzędu lub na wniosek strony ->

->jeżeli zachodzą przesłanki z mocy prawa to składa oświadczenie na piśmie do akt -> inny sędzia  ( w tym wypadku nie orzeka sąd)

->  jeżeli zachodzą przesłanki wyłączenia sędziego na wniosek -> sędzia może złożyć stosowne oświadczenie do akt na piśmie i powstrzymuje się od udziału w sprawie ( jednak podejmuje czynności nie cierpiące zwłoki) ( w tym wypadku orzeka sąd)

W posiedzeniu wyłączenia nie może brać udział sędzia wyłączony -> jeżeli nie da się takie składu utworzyć to orzeka sąd wyższego rzędu. ( odnośnie wyłączenia  referendarza sądowego orzeka jednoosobowo )

Oskarżyciel publiczny

Przed wszystkimi sądami to prokurator jest oskarżycielem publicznym. Inny organ państwowy może być oskarżycielem publicznym z mocy szczególnych przepisów , określający zakres jego działania np. Urząd skarbowy .

Obowiązkowy udział prokuratora w  sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego jest obowiązkowe, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Wyłączenie prokuratora / osób prowadzących postępowanie/ innych oskarżycieli publicznych

Następuje z podobnych przyczyn jak u sędziego, referendarza sądowego i ławnika a dokładnie : 

1.      Sprawa dotyczy jego bezpośrednio; 

2.      Jest małżonkiem strony lub pokrzywdzonego albo ich obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego lub pozostaje we wspólnym pożyciu ( trwa pomimo ustania ) 

3.      Jest krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej aż do stopnia pomiędzy dziećmi rodzeństwa osób wymienionych w pkt powyższym lub jest związany z jedną z tych osób węzłem przysposobienia, opieki lub kurateli 

4.      był świadkiem czynu , o który spawa się toczy lub był przesłuchiwany jako świadek lub biegły;

5.      Brał udział  w wydaniu orzeczenia , które było uchylone ; 

6.      Brał udział w wydawaniu orzeczenia , co do którego wniesiono sprzeciw; 

7.      Jeżeli brał udział w sprawie jako obrońca, pełnomocnik, przedstawiciel społeczny albo ustawowy

8.      Powody wyłączenia na wniosek czyli:

a.      Jeżeli istnieje wątpliwość , że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności;

b.      Wniosek o wyłączenie oskarżyciela publicznego dotyczącego powyższej wątpliwości po rozpoczęciu przewodu sądowego pozostawia się bez rozpoznania , chyba że przyczyna wyłączenia powstała lub stała się stronie wiadoma dopiero po rozpoczęciu przewodu.

O wyłączeniu oskarżyciela publicznego orzeka prokurator nadzorujący postępowanie bądź bezpośrednio przełożony. Czynności wykonane przez osobę podlegająca wyłączeniu, zanim ono nastąpiło , nie są bezskuteczne , ale czynność dowodową należy, na żądanie strony powtórzyć .