Materialne prawo karne cz. 10 - Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych

Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych

 Przesłanki orzeczenia kary łącznej

Sąd orzeka karę łączną : 

1.      Sprawca który popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu.

Sąd wymierzając karę łączną bierze pod uwagę :

1.      Cele zapobiegawcze i wychowawcze; 

2.      Potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89 (dot. dopuszczalności warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej), w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa za z powyższego punktu.

Podstawą orzeczenia jednej kary łącznej nie może być  kara wymierzona za przestępstwo popełnione po rozpoczęciu , a przed zakończeniem wykonania innej kary podlegającej łączeniu z karą wykonywaną w chwili popełnienia przestępstwa, lub karą łączną , w skład której wchodzi kara , która była wykonywana w chwili popełnienia czynu.

Karą łączna nie obejmuje się kar orzeczonych wyrokami wydanymi przez sąd właściwy w sprawach karnych w państwie członkowskim UE.

Granice kary łącznej – od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy nie przekraczając: 

1.      810 stawek dziennych grzywny ; 

2.      2 lat ograniczenia wolności

3.      20 lat pozbawienia wolności ( wymierza się w miesiącach i latach)

Jeżeli suma kar pozbawienia wolności wynosi 25 lat  albo więcej , a chociażby jedna z podlegająca łączeniu kar wynosi nie mniej niż 10 lat, sad może orzec karę łączną 25 lat pozbawienia wolności

Wymierzając karę łączną grzywny , sąd określa na nowo wysokość stawki dziennej , kierując się wskazaniami tj. dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe, a wysokość stawki dziennej nie może jednak przekroczyć najwyższej ustalonej poprzednio. ( jeżeli jest podana kwota to wymierza się kwotowo) .

Kara łączna w przypadku kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności

W razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności , przyjmując , że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności.

Jeżeli kara łączna pozbawienia wolności nie przekraczałaby 6 miesięcy, a kara łączna pozbawienia wolności – 2 lat, sąd może orzec te kary łącznie jednocześnie , jeżeli cele kary zostaną w ten sposób spełnione.

Jeżeli jedna z kar to 25 lat pozbawienia wolności lub dożywotnie pozbawienie wolności to wymierza się ją jako kare łączną. W wypadku dwóch kar 25 lat pozbawienia wolności sąd może orzec karę dożywotniego pozbawienia wolności.

Dopuszczalność warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej

W razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem i bez warunkowego zawieszenia sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary łącznej w wymiarze nieprzekraczającym roku, tylko w przypadku gdy sprawca nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające do osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności do zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

W razie gdy zbiegają się kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania sąd może w wyroku łącznym orzec karę łączną pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia .

Sąd przyjmuje , że jeden miesiąc pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem = 15 dniom kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia.

Warunkowe zawieszenie kary łącznej ( art. 89 a )

Art. 89a. § 1. Jeżeli chociażby jedną z kar podlegających łączeniu jest kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania orzeczona na podstawie art. 60 § 5, sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary łącznej nieprzekraczającej wymiaru kary pozbawienia wolności, orzeczonej na podstawie tego przepisu.

§ 2. Orzekając karę łączną pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, sąd może orzec grzywnę określoną w art. 71 § 1, chociażby jej nie orzeczono za pozostające w zbiegu przestępstwa.

§ 3. W razie zbiegu orzeczeń o okresach próby sąd orzeka okres próby oraz związane z nim obowiązki na nowo. W razie zbiegu orzeczeń, o którym mowa w § 1, okres próby może wynosić do 10 lat.

Środki karne, środki zabezpieczające i dozór w przypadku zbiegu  przestępstw

Środki karne i środki kompensacyjne, przepadek, środki zabezpieczające stosuje się , chociażby orzeczono je tylko co do jednego ze zbiegających się przestępstw;

W razie skazania za zbiegające się przestępstwa pozbawienia praw publicznych , zakazów lub obowiązku tego samego rodzaju, sąd stosuje odpowiednio przepisy o karze łącznej.

Ciąg przestępstw

Jeżeli sprawca popełnia w krótkich odstępach czasu, z wykorzystaniem takiej samej sposobności, dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, sąd orzeka jedną karę określoną w przepisie stanowiącym podstawę jej wymiaru dla każdego z tych przestępstw, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Jeżeli sprawca w warunkach zachodzących przy orzekaniu kary łącznej popełnia dwa lub więcej ciągów przestępstw wyżej wymienionych lub ciąg przestępstw oraz inne przestępstwo, sąd orzeka karę łączną

Jeżeli sprawca został skazany dwoma lub więcej wyrokami za przestępstwa należące do ciągu przestępstw , orzeczona kara łączna nie może przekroczyć górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę , przewidzianego w przepisie stanowiącym podstawę wymiaru kary dla każdego z tych przestępstw.

Wydaniu wyroku łącznego nie stoi na przeszkodzie , że poszczególne kary wymierzone za należące do ciągu przestępstw lub zbiegające się przestępstwa zostały już w całości albo w części wykonane. Nie obejmuje się wyrokiem łącznym orzeczeń skazujących wydanych w innych państwach członkowskich UE.